Krajem 19. veka zdravstveni i higijenski uslovi u našem gradu bili su veoma loši, posebno kod siromašnijeg dela stanovništva. Nažalost, takvi uslovi života i loša higijena najviše su pogađali decu do sedam godina starosti i novorođenčad. Zbog toga je smrtnost ove najmlađe populacije bila veoma velika. Prema matičnim podacima koje je 1895. godine dobila […]
Gajenje svilenih buba na prostoru Banata i Vojvodine bio je vrlo unosan posao. Prema raspoloživim podacima, u 14 opština Velikobečkerečkog sreza, oko 1890. godine, 426 porodica je proizvodilo 8.142 kilograma svilenih čaura. Za uzgoj svilobuba bilo je najvažnije obezbediti sadnice duda, posebno belog, jer je lišće belog duda bila glavna hrana svilenih buba. […]
Prvi Jevreji koji su se naselili u naš grad bile su porodice Joakima Goldštajna i Mojsija Abrahama 1747. godine. Austrijsko carstvo, kome je u to vreme pripadao i Banat, nerado je naseljavalo Jevreje. Između ostalog i zbog njihovog lojalnog odnosa prema Otomanskom carstvu. Međutim, zahvaljujući velikim gradskim taksama, ali i snalažljivosti, ove dve porodice […]
Fijakere po ulicama susrećemo samo ponekad, kada se jednom godišnje najavljuje manifestacija „Dani piva“, ili u ponekoj svadbenoj povorci. Fijakeri se danas u našem gradu mogu izbrojati na prste jedne ruke. Tako je danas, a nekada je bilo sasvim drugačije. Fijaker je u prošlosti, u našem gradu, bio vrlo popularno prevozno sredstvo. Njime […]
Vladari austrijskog carstva su uz pomoć pisanih isprava uređivali administrativne, privredne i finansijske prilike u carevini. Tako su davali potporu razvoju oblastima, gradovima i opštinama. U tom cilju, carica Marija Terezija je opštini Veliki Bečkerek 6. juna 1769. godine dodelila privilegiju kojom opštinu Veliki Bečkerek uzdiže na nivo trgovišta. Povelja je imala 15 tačaka i […]
Glavna gradska ulica u našem gradu je ulica Kralja Aleksandra I Karađorđevića. Ona se od Trga slobode proteže prema istoku, u dužini od oko 260 metara. Prema raspoloživim istorijskim izvorima, ova ulica postaje centralna gradska ulica još od 1716. godine, odmah nakon odlaska Turaka sa ovih prostora. Od tada ona predstavlja jezgro varoši – […]
Zrenjaninci i njihovi gosti će i ove godine kraj avgusta i početak septembra dočekati uz obilje muzičkih i kulturno – umetničkih programa. Uz mnogo piva i đakonija. Sve to čini tradicionalnu manifestaciju „Dani piva“, koja se po 34. put održava u gradu na Begeju. A kako je sve počelo? Zamišljena je kao privredna, turistička […]
Skloni smo da svakodnevno kritikujemo naš grad, ulice, trgove, zelenilo, puteve, trotoare… U toj kritici često se okrećemo prošlosti, naglašavajući da je u prošlosti naš grad bio lepši, čistiji i uredniji. Međutim, najpouzdaniji svedok prošlosti je pisana reč. Tako smo zahvaljujući jednom novinskom članku, koji je dvadesetih godina izašao u gradskom listu „Torontal“, saznali […]
Porodica Dunđerski je bila prva srpska veleposedničko – industrijska porodica u Vojvodini. Svoj imetak porodica je sticala samopregornim radom, štedljivošću, uspešnim ulaganjem i trgovinom. Dunđerski su živeli i radili u Sentomašu, odnosno Srbobranu, u srcu plodonosne Bačke ravnice. Svoj ugled i bogatstvo porodica je počela sticati za vreme Gedeona Gece Dunđerskog, polovinom devetnaestog veka. […]
Ovog puta vam u rubrici „Prozor u prošlost“ donosimo jednu zanimljivu i neverovatnu priču za koju mnogi Zrenjaninci nisu znali. Ovih dana po lokalnoj štampi i portalima objavljivane su alarmantne vesti o zabrinjavajućem smanjenju broja stanovnika, kako u našem gradu, tako i u Srednjobanatskom okrugu. Razloga za to ima na pretek. A svakako da […]
Jedna od najznačajnijih ustanova kulture u našem gradu definitivno je Istorijski arhiv Zrenjanin. Ova renomirana ustanova počela je sa radom 1. avgusta 1947. godine. Ne mnogo poznat i eksponiran široj javnosti, Arhiv od pedesetih godina živi i radi u levom krilu Gradske kuće. Tamo stručni arhivski radnici sređuju i obrađuju arhivska dokumenta, kako bi […]
Od ranog detinstva, najlepši letnji mesec uvek mi je bio avgust. Nije to bilo zbog odlaska na more ili neku drugu turističku destinaciju, nego zbog slave u mom rodnom Elemiru. Većina mojih vršnjaka, a ni ja, nismo znali zašto je slava u Elemiru baš 26. avgusta. Tek kasnije smo saznali da se ta slava zove […]
U ovim danima, kada nas obasjavaju sunčevi zraci, a svi mediji upozoravaju na kojekakve meteo alarme, stariji građani povlače se u hladovinu svojih domova, sećajući se sa setom starih, dobrih vremena. Na pamet im prvenstveno pada Brankovan, najlepša plaže na Begeju, a prema pisanju ondašnjih novina i Vojvodine. Poznato kupalište Brankovan izgradio je 1931. […]
Gradska štampa na prekretnici dva veka, devetnaestog i dvadesetog, beleži da su se sa prvim prolećnim danima u gradu, odnekuda, pojavljivale besposlene devojke. Bile su obučene neprimereno, provokativno, „nakinđurene“ i našminkane. One su svojim izgledom i ponašanjem provocirale prolaznike i narušavale moralni ugled grada. To su najčešće bile mlade, a vrlo često i maloletne, […]
Kako bi smirila romsko stanovništvo, sklono seljakanju i nomadskom životu, Gradska uprava Velikog Bečkereka početkom tridesetih godina dala je besplatno zemljište za podizanje kuća i uređenje bašta na periferijama grada. Međutim, prilagođavanje Roma mirnom životu i radu išlo je dosta teško. Vremenom su pojedine romske porodice počele da se bave trgovinom konja. Pojedinci su […]
Nemački zanatlija, pivar Sebastijan Krajcajzer, otvorio je prvu pivaru u Velikom Bečkereku, našem gradu. Ta pivara je počela da toči pivo 1. novembra 1745. godine. Preduzimljivi pivar uspeo je da dobije dozvolu za proizvodnju i točenje piva od Dvorske komore uz godišnji zakup od 150 forinti. Kako mu je i proizvodnja i prodaja dobro […]
Godine 1853. fotograf Ištvan Oldal otvorio je prvi stalni fotografski atelje u Velikom Bečkereku. Zahvaljujući tome, u istoriji koja se bavi proučavanjem i radom prvih fotografa na ovim prostorima, naš grad našao se na najvišoj istorijskoj lestvici. Jer, dok su Beograd i Beograđane, Zagreb i Zagrepčane, Ljubljanu i Ljubljančane, fotografisali putujući fotografi, Veliki Bečkerek […]
Sve do kopanja prvih dubokih bunara između 1885. i 1895. godine stanovništvo Velikog Bečkereka imalo je problema sa snabdevanjem zdravom pijaćom vodom. Jedan deo građana koristio je vodu iz plitkih gradskih ili sopstvenih bunara. Oni su kopani na dubini od 10 do 15 metara. Voda se iz njih izvlačila đermom ili pomoću točka. U […]
Od najstarijih vremena, stanovništvo koje je naseljavalo prostore današnjeg grada bilo je neraskidivo vezano za vode reke Begej. Pored Begeja i od Begeja se živelo i opstajalo. Iako su ljudi u različitim epohama usmeravali njegove vode, pregrađivali ga i zagađivali, Begej je opstao do danas kao simbol našeg grada. Bez obzira na tri različita […]
Prosjaci i prosjačenje u našem gradu, u prvoj polovini dvadesetog veka, uzeli su toliko maha da je grad morao da preduzme konkretne mere na njihovom suzbijanju. Prema svedočanstvima ondašnje štampe, Veliki Bečkerek je bio stecište za prosjake iz cele okoline. Dolazili su mladi, zdravi, snažni ljudi i žene, sposobni i za najteže poslove, a […]
