Pal Demko i njegova kuća koja je preživela veliki gradski požar
Plemićka porodica Demko – Beljanski starinom potiče iz Gornje Ugarske, ali su se tokom vremena pojedini njeni članovi preselili u južnije krajeve. Tako je i deda Pal Demka došao početkom 19. veka u Torontalsku županiju. Pal Demko – Beljanski je rođen u mestu Simand na porodičnom imanju u Aradskom okrugu 1838. godine. Završio je […]
Plemićka porodica Demko – Beljanski starinom potiče iz Gornje Ugarske, ali su se tokom vremena pojedini njeni članovi preselili u južnije krajeve. Tako je i deda Pal Demka došao početkom 19. veka u Torontalsku županiju.
Pal Demko – Beljanski je rođen u mestu Simand na porodičnom imanju u Aradskom okrugu 1838. godine. Završio je Gimnaziju u Aradu, a studije pravnih nauka u Budimpešti 1861. godine. Nakon toga se seli u Veliki Bečkerek gde do 1863. godine otvara advokatsku kancelariju i ženi se sa Katalin Štajngasner.
Godine 1872. Pal Demko postaje jedan od osnivača Velikobečkerečke štedionice i jedan od suvlasnika kuće iza katoličke crkve za koju se smatralo da potiče još iz turskog doba. Sa sigurnošću možemo tvrditi da je kuća postojala još u 18. veku i da je preživela veliki gradski požar iz 1807. godine. Ova kuća, koja se prethodno nalazila u vlasništvu nemačke porodice Grob, kasnije dobija narodni naziv – Demkova kuća. Pal Demko je kuću adaptirao u duhu romatizma i opremio je savremenim nameštajem i starinama.
Učestvovao u konjičkim takmičenjima i trkama hrtova
Kao advokat bio je zastupnik Mađarske zemaljske kreditne banke. Od 1879. bio je postavljen za komesara za poljoprivredu. Godine 1886. bio je imenovan za sudiju, ali se ubrzo vraća advokaturi. Godine 1884. kandidovao se za narodnog poslanika i od tada pa sve do 1901. godine bio je poslanik u budimpeštanskom parlamentu. Veliku popularnost stekao je i među srpskim narodom, koji mu je spevao i Demkovo – kolo iliti „Živio Paja Demko – naš poslanik“.
„Paja Demko živio, on je naš i bijo;
biraćemo ga i sad – neka, jer je baš za njega (…)“
„Hej dobro znamo, da s’ u Demka ne varamo;
Demko s’ vladom daće prava, što ih zakon odobrava“
Kao pravnik Pal Demko je imao veliki ugled, posebno u oblasti kaznenog prava. Bio je pobornik osnivanja sportskih društava. I sam je učestvovao u konjičkim takmičenjima i trkama hrtova, gde je postigao značajne uspehe. Pal Demko – Beljanski je preminuo 1904. godine i za sobom je ostavio sedmoro dece (Pal, Deže, Endre, Vidor, Margit, Ištvan, Mikloš). Sahranjen je na lokalnom katoličkom groblju.
Dejan Vorgić