NA DANAŠNJI DAN DESIO SE JEDAN OD NAJSTRAŠNIJIH ZLOČINA

Redakcija BKTVNews za vas je izdvojila najzanimljivije činjenice i događaje koji su obeležili današnji dan.

DAN KADA JE STRELJAN KRAGUJEVAC

Streljanje u Kragujevcu 21. oktobra 1941. godine predstavlja jedan od najvećih zločina nemačke vojske u Drugom svetskom ratu. Povod za streljanje bili su nemački gubici koje su oni imali 16. oktobra na putu Kragujevac – Gornji Milanovac. U ovoj borbi bilo je mrtvih na svim stranama, a Nemci su imali 10 mrtvih i 26 ranjenih.

Streljanje je otpočelo u nedelju, 19. oktobra, u okolnim selima: Maršiću, Mečkovcu (Ilićevu) i Grošnici. Prema sakupljenim podacima toga dana streljano je 415 ljudi i 21 čovek uspeo je da preživi streljanje. To je bilo malo i tada je doneta sudbonosna odluka da se streljanje nastavi u Kragujevcu.

Iste večeri Kragujevac je blokiran, a u ponedeljak, 20. oktobra, izvršeno je hapšenje više hiljada građana, među kojima je bilo i više stotina đaka kragujevačkih škola.

Oko 18 sati izvedena je na streljanje jedna grupa ranije uhapšenih Srba i Jevreja, 123 muškaraca i žena. Iz ove grupe 10 ljudi preživelo je streljanje.

Suočeni sa izvesnošću smrti, oni ljudi koji su imali sa čime i na čemu, ispisali su poslednje poruke svojim najdražima koje se danas čuvaju u Muzeju u Kragujevcu.

Ujutro, u 7 sati, 21. oktobra, iz topovskih šupa Nemci su počeli da izvode grupe i da ih odvode na streljanje. Do 14 sati posle podne, u dolinama Erdoglijskog i Sušičkog potoka ležalo je ubijeno više hiljada ljudi. Pošto je bilo više uhapšenih, ostale se Nemci pustili kućama, oko 250 ljudi ostavljeni su kao taoci, iz razloga bezbednosti, dok je oko 200 ljudi izdvojeno. Oni su posle danima vršili sahranjivanje streljanih. Spomen park Kragujevački oktobar raspolaže podacima da je 21. oktobra streljano 2264 i da je 31 čovek preživelo streljanje.

Među streljanima bilo je oko 300 mladića i đaka srednjih škola, kao i 40-oro dece od 12 do 15 godina starosti.

Posle rata, 1953. godine, prostor na kome je izvršeno streljanje pretvoren je u memorijalni park koji zahvata površinu od 352 hektara i u kome se nalazi 30 masovnih humki. Na ulazu u memorijalni park 1976. godine podignut je monumentalni muzej “21. oktobar“, posvećen ovim žrtvama. Do sada je spomenicima umetnički oblikovano 10 humki, a među njima je i „Spomenik streljanim đacima i profesorima“, koji je postao simbol kragujevačke tragedije i grada Kragujevca, podaci su koji se navode na sajtu Spomen parka Kragujevački oktobar.

ROĐEN ČOVEK KOJI JE IZUMEO DINAMIT 

Na današnji dan 1833. godine rođen je švedski hemičar, industrijalac i pronalazač Alfred Bernard Nobel. U Švedskoj je počeo da studira eksplozive, a dinamit je pronašao 1867. godine.

Ovaj izum mu je doneo veliku slavu i bogatstvo ali on je, razočaran u način na koji su ljudi koristili njegov izum, testamentom ostavio fond od 9,2 miliona dolara za nagrade za vanredna dostignuća u fizici, hemiji, medicini, književnosti i zalaganju za mir.

Prva svečanost dodele Nobelovih nagrada za književnost, fiziku, hemiju i medicinu je održana na Kraljevskoj Muzičkoj Akademiji u Stokholmu, 1901.

PRVA SIJALICA SVETLELA 13 SATI

Tomas Edison je na današnji dan 1879. godine, u laboratoriji u Nju Džersiju izvršio probu svog najnovijeg izuma – sijalice sa grafitnim nitima. Sijalica je svetlela čitavih 13 sati.

Edison je svet zadužio brojnim pronalascima, poput sijalice s ugljenim vlaknom, zatim, izumom megafona, fonografa, kojim je mogao da snima zvuk, mikrofona, fonometra, telegrafskog aparata koji kuca štampana slova.

Usavršio je telegraf i akumulator, znatno poboljšao dinamo-mašinu, pronašao kinetoskop i prvi primenio celuloidnu filmsku traku od 35 milimetara. Sagradio je prvi filmski atelje u svetu. Tokom života, on je prijavio 1069 izuma. Umro je od dijabetesa.

PREMINUO JAŠA TOMIĆ

Na današnji dan 1922. godine umro je Jaša Tomić, srpski novinar, političar i pisac. Školovao se u rodnom Vršcu, Temišvaru i Kečkemetu. Studirao je u Beču i Pragu, medicinu i književnost.

Politička borba odvukla ga je od završetka studija. Osnivač je grupe tzv. „Vršačkih socijalista“. Bio je urednik „Zastave“ i Miletićev naslednik u Srpskoj narodnoj slobodoumnoj stranci (od 1891. Radikalna stranka). Na Velikoj narodnoj skupštini u Novom Sadu 25. 11. 1918. odlučno je uticao na prisajedinjenje Vojvodine (tada Bačka, Banat i Baranja) Kraljevini Srbiji.

Dela: „Književna zrnca“, „Pesme“, „Nazareni“, „Slike i pripovetke“, Dositej Obradović“, „Lepa književnost i umetnost“.

UMRO FRANCUSKI KRALJ ŠARL VOLJENI (ŠARL LUDI)

Godine 1422. umro je francuski kralj Šarl VI, koji je vladao 42 godine. U početku vladavine nazivan je „Šarl Voljeni“, a od 1392, posle nekoliko napada ludila dobio je nadimak „Šarl Ludi“.

Tokom njegove vladavine Englezi su, predvođeni kraljem Henrijem V, 1415. naneli težak poraz francuskim trupama u bici kod Azenkura i osvojili severnu Francusku sa Parizom.

NAPOMENA: Ovaj tekst objavljujemo u sklopu saradnje između portala BKTVnews i informativnog portala zrenjaninski.com