Beton ugrožava beli dud u Belom Blatu – spomenik prirode star više od 120 godina

Za zaštićeno prirodno dobro treće kategorije, beli dud u Belom Blatu je proglašen na osnovu Studije zaštite iz 2005. godine koju je izradio Pokrajinski zavod za zaštitu prirode.

Nalazi se u Ulici Ive Lole Ribara, ispred kućnog broja 17, i procenjuje se da je star više od 120 godina. Visina stabla je devet metara, dok je prečnik krošnje 16 metara.

„Pre stavljanja pod zaštitu, beli dud je bio u lošem stanju i umanjene vitalnosti. Grane su u međuvremenu orezane i dodatno međusobno učvršćene čeličnim sajlama. Redovne mere zaštite stabla od bolesti i štetočina doprinele su da se trulež ne širi, pukotina je zacelila i krošnja je, sem grane nad kućom, ojačala i značajno vitalnija“, navodi se u Planu upravljanja spomenikom prirode „Beli dud u Belom Blatu“ za period od 2024. do 2028. godine, koji je izradila Ustanova „Rezervati prirode“ iz Zrenjanina.

PROČITAJTE JOŠ: Iz srednjeg Banata se i dalje više stanovnika iseli nego što u njega dođe

U ovom dokumentu se ističe da je zemljište na kom se nalazi dud u državnoj svojini i u zaštićenoj zoni Specijalnog rezervata prirode „Stari Begej – Carska bara“. Dodaje se i da ovo zaštićeno prirodno dobro ima veliki značaj sa aspekta ekologije, kulturno-istorijskih vrednosti, vaspitno-obrazovnog i turističkog stanovišta.

„Jedan od najvažnijih faktora opstanka prirodnog dobra je upravo stanje životne sredine. Najveći problem je postojanje velike površine betona u zoni stabla, koji sprečava normalan protok atmosferske vode do zone korenovog sistema i u letnjim mesecima značajno povećava temperaturu zemljišta. Negativni faktor je i lokacija u samom centru sela, gde se okuplja najčešće omladina, koja ponekad čini štetu zaštićenom dobru prirode lomeći grane i oštećujući ploču koja obeležava dobro“, stoji u Planu upravljanja.

S druge strane, navodi se u dokumentu, lokacija duda u zaštićenoj zoni specijalnog rezervata prirode obezbeđuje čistu sredinu bez industrijskih i drugih zagađivača, što pozitivno utiče na vitalnost biljke.

PROČITAJTE JOŠ: Od danas akcija suzbijanja komaraca i u selima na teritoriji grada Zrenjanina

„Rezervati prirode“ su predložili mere koje bi doprinele dobrobiti belog duda u Belom Blatu. Predviđeno je, između ostalog, razbijanje dela betona i postavljanje drenaže koja bi ujedno poslužila i za fertigaciju i zalivanje biljke.

Neophodno je i obnoviti zaštitnu kapu nad šupljinama u račvi osnovnih grana, koja je zbog nečije obesti nestala tokom 2012. godine.