Stalna postavka posvećena prvom fotografskom ateljeu na ovim prostorima
Nedavno su u Narodnom muzeju Zrenjanin otvorene dve nove celine u okviru stalne postavke te ustanove kulture, od kojih je jedna posvećena fotografiji.
Stalna postavka fotografije, posvećena prvom fotografskom ateljeu na ovim prostorima, a i šire, otvorena je u okviru ovogodišnje „Noći muzeja“.
Okosnicu postavke čine biografije i radovi osnivača prvog foto-studija Ištvana Oldala Starijeg, njegovog sina Ištvana Oldala Mlađeg i Đure Roknića koji je, nakon odlaska Oldala Mlađeg u Solnok, nastavio da radi i živi u ateljeu do svoje smrti 1969. godine.
– Postavka se sastoji iz nekoliko segmenata, tako da pri samom ulasku posetioci mogu da vide scenski prikaz foto-ateljea s početka XX veka, koji je rađen po uzoru na postojeći objekat iz 1895. godine. U okviru ovog dela postavke studija nalazi se i originalni fotoaparat marke Goldman, koji su koristili svi fotografi koji su deo ove postavke – objašnjava autor i dizajner postavke, umetnički direktor i muzejski savetnik Dušan Marinković.
PROČITAJTE JOŠ: Pljuštale nagrade: Veliki uspeh Gradskog dečjeg hora Kulturnog centra Zrenjanina
U ovom delu smeštena je i scenografija studija iz tog perioda, sa draperijom, pozadinom i ostalim mobilijarom, na kojoj posetioci mogu da se fotografišu.
Poseban deo je izdvojen za foto-laboratorijski pribor i hemikalije (razvijači, fiksiri, stakleni negativi, blende itd), kao i prikaz reversa kartonki.
– Zahvaljujući kolegama iz Muzeja nauke i tehnike, na jednom zidu izložili smo mobilne fotoaparate od početka XX veka pa do 1940. godine. Lateralni zidovi posvećeni su biografijama Ištvana Oldala Starijeg, Ištvana Oldala Mlađeg i Đure Roknića, kao i njihovim radovima – navodi Marinković.
Radovi prikazuju svakodnevne scene iz života, pojedinačne i grupne portrete, građane u svojim karakterističnim narodnim nošnjama, kao i u garderobi specifičnoj za te periode. Tu su i prikazi grada, razglednice, istorijski događaji, kao i istorijske ličnosti. Dodatne fotografije se mogu pogledati na monitoru.
– Stalna postavka je osmišljena tako da se vremenom može menjati, ažurirati, dopunjavati. Posetioci se mogu fotografisati u nekadašnjem ambijentu foto-studija s početka XX veka – naglašava Dušan Marinković.
On podseća da je Ištvan Oldal Striji pionir fotografije na ovim prostorima. Njegov slikarski atelje iz 1853. već naredne godine je bio preinačen u fotografski. Kao prvi ozvaničeni foto-studio menjao je nekoliko lokacija, dok se nije konačno smestio u današnjoj Ulici Slavka Županskog broj 5. To je bio vrlo namenski i pažljivo izgrađen foto-studio sa kosim staklenim i bočnim prozorima iz 1895. godine.
PROČITAJTE JOŠ: „Prva ljubav“ dramske sekcije OŠ „Žarko Zrenjanin“ proglašena za najbolju predstavu
– Dugo decenija unazad priča o Oldalima i Rokniću prožima se kroz vreme, ali nikada nije došlo do nekog konkretnog koncepta i realizacije. Međutim, početkom 2022. Narodni muzej Zrenjanin je stupio u kontakt sa kolekcionarom koji je ponudio bogat materijal u vezi sa ateljeom, u kojem je poslednji stvarao i boravio Đura Roknić. Od tog momenta, kada je ostvaren kontakt, krenula je i saradnja, kao i rad na samom konceptu stalne postavke fotografije čiji su najbitniji deo navedeni doajeni ovog zanata – ističe Dušan Marinković i poziva sugrađane da upoznaju svetlosne zapise grada Velikog Bečkereka, Petrovgrada i Zrenjanina očima majstora fotografije, koji su konačno i zasluženo našli mesto pod okriljem Narodnog muzeja Zrenjanin.
Projekat je realizovan uz podršku Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama, Ministarstva kulture Republike Srbije, Mađarskog nacionalnog saveta i Grada Zrenjanina.