PROZOR U PROŠLOST: Zrenjanin, privredni gigant Jugoslavije

Naš grad, Zrenjanin, u ne tako dalekoj prošlosti, bio je privredni gigant. Ubrajao se u privredno najrazvijenije centre u bivšoj državi – velikoj Jugoslaviji. O tome svedoče podaci iz osamdesetih godina prošlog veka, zabeleženi u takozvanoj ličnoj karti Zrenjanina.

Opštinu Zrenjanin, stoji zapisano u ovom dokumentu, pored grada čine i 22 naseljena mesta, sa oko 140.000 stanovnika. Najveći broj stanovnika živi u gradu, 81.327. Po teritorijalnom prostranstvu, ovo je najveća opština u SAP Vojvodini.

Privreda opštine je raznovrsna i razvijena. Zrenjanin spada u red prvih centara prehrambene industrije Jugoslavije. Pored prehrambene, značajna je proizvodnja u oblasti metalne, tekstilne i hemijske industrije. Zbog toga zrenjaninska industrija zadovoljava visok procenat jugoslovenskih tržišnih potreba i to: u šeširima 70%, skrobu 60%, tepisima 25%, ulju 15%, šećeru 6%… Proizvode se i lekovi, brašno, pivo, mlečni proizvodi, nameštaj, mašine alatljike, rečni brodovi, radijatori, trikotaža, čarape, rublje, nafta, gas, kozmetički proizvodi i drugo.

Da je Zrenjanin zaista bio privredni gigant svedoči i podatak da je u preko pedeset fabrika u opštini zaposleno oko 48.000 radnika.

Poljoprivredno – prehrambena, metalna, tekstilna industrija i trgovinske organizacije organizovane su u četiri složene organizacije udruženog rada. U pitanju su Industrijsko – poljoprivredni kombinat „Servo Mihalj“, sa najvećim brojem zaposlenih radnika, oko 20.000, zatim „Tekstind“, tekstilna industrija sa oko 6.500 radnika. Tu su i „Metind“, metalna industrija sa oko 4.400, i trgovinska organizacija „Banat“, sa oko 3.500 radnika.

U zdravstvu radi oko 2.000 zaposlenih od kojih su 275 lekari

U oblasti obrazovanja i vaspitanja opština Zrenjanin ima veoma razvijenu mrežu koja godišnje obuhvata 3.600 dece u okviru predškolskog obrazovanja, oko 15.000 dece u osnovnom i oko 8.000 u srednjem obrazovanju. U gradu se školuje i oko 1.300 studenata na višim školama i fakultetu „Mihajlo Pupin“, koji se sve više razvija.

Posebno je značajno što su u predškolskom, osnovnom i srednjem obrazovanju stvoreni uslovi za obrazovanje dece i na mađarskom, rumunskom i slovačkom jeziku.

U opštini je razvijena i potpuno obezbeđena osnovna zdravstvena zaštita celokupnog stanovništva, kao i vrlo visok stepen specijalističke zdravstvene zaštite. U zdravstvu radi oko 2.000 zaposlenih od kojih su 275 lekari.

Kulturni i informativni život grada je vrlo bogat i raznovrsan. Pored profesionalnog pozorišta „Toša Jovanović“, sa dramskom i lutkarskom scenom, i „Madačem“ na mađarskom jeziku, u gradu uspešno rade Gradska narodna biblioteka, Narodni muzej, Savremena galerija sa umetničkom kolonijom „Ečka“, Istorijski arhiv, Dom mladosti i Novinska i radio ustanova „Zrenjanin“.

Nedeljno izlazi međuopštinski list „Zrenjanin“, a dvomesečno „Ulaznica“, časopis za društvena i kulturna pitanja. U udruženom radu izlazi 20 fabričkih listova. Radio „Zrenjanin“ emituje programe na srpskom i mađarskom jeziku.

Na kraju je zabeleženo i sledeće: ostvareni napredak u oblasti materijalnog i društvenog razvoja je rezultat rada i stvaralačkog napora radnih ljudi i građana, njihovog opredeljenja da u socijalističkoj, samoupravnoj i slobodnoj zajednici ravnopravnih naroda i narodnosti grade svoju budućnost i nove društvene odnose.

Pođimo i mi putem naših prethodnika.

Za portal zrenjaninski.com piše istoričarka Nada Boroš