PROZOR U PROŠLOST: Kako je ustanovljen grb našeg grada

Grb je simbolička oznaka jedne države, naroda, grada, plemićke porodice ili pojedinca. On se izrađuje prema ustaljenim i određenim pravilima. Heraldika, kao nauka o grbovima, izučava i određuje način njihovog likovnog i opisnog prikazivanja.

Grbove su dodeljivali vladari, kako plemstvu, tako i gradovima i varošima.

Veliki Bečkerek svoj grb dobija od austrijske carice Marije Terezije 6. juna 1769. godine u Povelji, kojom opštinu Bečkerek uzdiže na stepen trgovišta, odnosno varoši.

U desetom članu pomenute povelje stoji: „Tržišnoj opštini odobriće se upotreba sopstvenog pečata sa slikom Uspenja Presvete Bogorodice i sa kružnim natpisom Sigilum liberi oppidi Becskerek/slobodni grad Bečkerek/sa pravom upotrebe takvog pečata u svojim tržišnim poslovima“.

Grb grada Bečkereka potvrđen je i 63 godine kasnije, od strane cara Franje Prvog, kada su dati opisi i boje grba. I kasnije, kada je grad promenio ime u Petrovgrad, 1935. godine, grb je ostao nepromenjen.

Međutim, od vremena kada je naš grad dobio ime Zrenjanin, 1946, grb Uspenja Presvete Bogorodice prestao je da se koristi.

Novo vreme donelo novi simbol grada

Novo vreme donelo je i novi simbol grada, 1968. godine, koji je nazvan amblem grada Zrenjanina.

On je korišćen punih 40 godina, sve do 2008. Tada je Skupština Grada Zrenjanina ustanovila i vratila stari grb, Uspenja Presvete Bogorodice.

Šta je opredelilo moćnu austrijsku caricu Mariju Tereziju da grb grada, odnosno varoši Bečkerek, bude Uspenje Presvete Bogorodice ili Velika Gospojina?

To su pre svega prilike zatečene u opštini Bečkerek pri davanju privilegije o trgovištu. Najstariji hrišćanski hram u varoši Bečkerek, bila je pravoslavna crkva posvećena Uspenju Presvete Bogorodice ili Uspenska crkva, izgrađena 1746. godine. Najverovatnije da su zbog toga i simboli za grb preuzeti sa ikona Uspenja.

Uspenje ili Velika Gospojina, kao veliki hrišćanski praznik, od davnina se slavi i kao slava našeg grada. Nakon ponovnog ustanovljenja gradskog grba sa simbolima Uspenja, 2008. godine, obnovljena je i slava grada koja se svake godine obeležava 28. avgusta.

Za portal zrenjaninski.com piše istoričarka Nada Boroš