PROZOR U PROŠLOST: Interesantna priča o nastanku naselja Berbersko

Naselje „Berbersko“ je podignuto na desnoj obali Begeja, na mestu bivše „Daunove ciglane“, 1926. godine. Inicijativu za osnivanje potpuno novog naselja na parceli od oko 60 jutara dao je bivši gradonačelnik Velikog Bečkereka Đurica Berberski, po kome je ovo naselje i dobilo ime.

Zemljište „Daunove ciglane“ prešlo je oko 1920. godine u vlasništvo Poljoprivredne banke, čiji je osnivač bio Đurica Berberski. Pošto je bio upoznat sa problemom nestašice stanova u gradu, on je predložio gradskom savetu da se izvrši parcelizacija zemljišta u tom potezu sa ciljem da se izgradi jedno novo naselje. Gradske vlasti, međutim, nisu prihvatile ovaj predlog. Izgradnja novog naselja bila bi veliko opterećenje za gradski budžet, jer bi trebalo izgraditi električnu mrežu, puteve, trgovine, školu i most preko Begeja, koji bi približio ovo naselje gradu.

Uporni Berberski, međutim, nije lako odustajao od svoje namere. Uložio je žalbu podžupanskom zvanju u Velikom Bečkereku, koje je u potpunosti prihvatilo predlog.

Nakon parcelizacije zemljišta zainteresovanim kupcima je pružena mogućnost da biraju kako će graditi svoje nove kuće. Prva mogućnost je bila da svako samostalno gradi svoju kuću. Druga mogućnost je bila da se izgradnja celog naselja poveri inženjerima, braći Tomić. Oni bi naselje izgradili po sopstvenim projektima i svojim sredstvima. Amortizacija bi se izvršila u roku od 10 godina, a svaki interesent bi platio jednu trećinu od vrednosti kuće.

Kako su kupci placeva bili mahom radnici sa skromnim primanjima prihvaćena je prva mogućnost.

Most bila skupa investicija

Pošto je gradnja mosta, koji je bio neophodan ovom naselju za prelaz na levu obalu Begeja, bila skupa investicija, Berberski je sam, sopstvenim sredstvima, 1927. godine izgradio lučni gvozdeni pešački most. Most je izgrađen na mestu stare pontonske, drvene „Daunove ćuprije“, koja je bila podignuta polovinom XIX veka.

Nakon izgradnje mosta pojavili su se i veliki problemi između vlasnika mosta Berberskog i stanovništva ovog naselja. I to zbog naplate mostarine, koja nije bila velika, ali je ipak bila znatna za radničko stanovništvo novog naselja.

Nakon žalbe, grad donosi odluku o ukidanju mostarine i slobodnom kretanju stanovništva preko mosta.

Ovaj prvi i jedini privatni most Đurice Berberskog demontiran je 1960. godine, a na njegovom mestu izgrađen je 1970. godine novi lučni most, koji i danas spaja dve obale Begeja.

Ko je bio osnivač naselja Berbersko?

Đurica Berberski je rođen 1885. godine u Velikom Bečkereku, u ratarskoj porodici, u starom bečkerečkom kraju „Borđoš“. Školovao se u rodnom gradu, gde je i počeo da radi kao činovnik u gradskoj upravi.

Funkciju gradonačelnika Velikog Bečkereka obavljao je dva puta – 1920. i 1924, a predsednik gradske opštine Petrovgrad bio je 1935. godine. U vreme dok je bio predsednik opštine Petrovgrad, samo tri meseca, uspeo je da uredi glavni gradski trg, asfaltira ga i napravi veoma lep, cvetni park prepoznatljiv na razlednicama iz toga perioda.

Imao je Đurica Berberski i dosta afera. Osuđivan je za malverzacije, nelegalno trošenje gradskih para, odbijanje da preda dužnost predsednika opštine Petrovgrad i druge afere. Sve te optužbe Berberski je prepisivao politici i političkim protivnicima koji su ga neosnovano optuživali.

Umro je u Zrenjaninu 1948. godine.

Nakon devedeset godina od osnivanja, naselje „Berbersko“ dobija novi izgled, jer su izgrađene, ili se grade nove kuće i vile sa prelepim vrtovima i bazenima koje ukrašavaju desnu obalu Begeja i celo naselje.

Za portal zrenjaninski.com piše istoričarka Nada Boroš