Prozor u prošlost: Crkva na Gradnulici jedan od najznačajnijih hramova

Odvajkada nebo iznad našeg grada paraju tornjevi crkava različitih vera i naroda. To svedoči da je ova sredina oduvek bila multinacionalna, multikonfesionalna i multikulturalna. Kako su naš grad naseljavali različiti narodi, svako od njih je gradio svoj molitveni dom u kome se molio i okupljao. Iako su prohujali vekovi, na sreću svih nas, svi molitveni hramovi u našem gradu su sačuvani, sem jevrejske sinagoge. Nju su fašisti srušili odmah nakon ulaska u grad, 1941. godine. Jedan od najznačajnih hramova koji već 240 godina okuplja srpske pravoslavne vernike je crkva na Gradnulici.

U pitanju je crkva Vavedenja presvete Bogorodice, izgrađena 1777. godine, u današnjoj ulici Cara Dušana.

Izgrađena je, kako svedoče istorijski podaci, na temeljima starog manastira koga su u šesnaestom i početkom sedamnaestog veka izgradili monasi pristigli iz manastira Hilandar. Građena je u baroknom klasicizmu, tipičnom za vojvođanske crkve građene u osamnaestom i devetnaestom veku.

Unutrašnjost crkve bogato je ukrašena zidnim slikama i raskošnim ikonostasom koje su oslikali vrsni slikari, u različitim vekovima – Arsenije Teodorović početkom devetnaestog veka i Stevan Aleksić početkom dvadesetog veka.

Za razliku od drugih molitvenih hramova u našem gradu, hram Vavedenja presvete Bogorodice u svojoj porti ima još dve svetinje. To su kapela sa moštima jeromonaha Prepodobnog Rafaila Banatskog i stari brest.

Crkva na Gradnulici ima status spomenika kulture od velikog značaja

Kapela Prepodobnog Rafaila Banatskog koja se nalazi uz južni deo hrama, i u kojoj su smeštene mošti ovog sveca, izgrađena je u osamnaestom veku. Naime, Prepodobni Rafailo, koji je stigao iz manastira Hilandara, još za života je proglašen za sveca i čudotvorca. Zbog toga su ovaj hram i kapela postali mesto viševekovnog hodočašća.

Stari brest, od koga je danas ostalo samo stablo, bez grana, jer je izgoreo u jednom požaru, zaštićen je Zakonom o zaštiti prirodnih dobara. I star je skoro pet vekova.

Prema predanju, iz bresta je potekla lekovita voda za lečenje očnih bolesti, kada je Prepodobni Rafailo Banatski otpočeo bogosluženje u gradnuličkom manastiru.

Danas crkva Vavedenja presvete Bogorodice ima status spomenika kulture od velikog značaja.

I nakon toliko vremena postojanja, ovaj sveti hram okuplja mnoštvo naroda. On dolazi na molitve i verske obrede koji se bez prekida održavaju skoro dva i po veka.

Za portal zrenjaninski.com piše istoričarka Nada Boroš