OVAJ VELIKAN JE UDARIO TEMELJE MODERNE DRŽAVE

Redakcija BKTVNews za vas je izdvojila najzanimljivije činjenice i događaje koji su obeležili današnji dan.

ROĐEN PETAR DRUGI PETROVIĆ NJEGOŠ

Na današnji dan, 13. novembra 1813. godine, u Njegušima rođen je crnogorski vladika, filozof, epski pesnik i državnik, Petar II Petrović Njegoš.

Kada je kršten, dobio je ime Rafael, međutim zvao se Radivoj, dok su ga svi najčešće oslovljavali sa Rade. Petar Petrović je Njegoševo kaluđersko ime, kojim se najčešće i potpisivao, ali je bio poznat u narodu kao vladika Rade.

Detinjstvo je proveo u rodnom mestu, dok je u Cetinjski manastir zbog školovanja otišao 1825. godine, kada ga je tako pozvao njegov stric, vladika Petar I.

Ovde je Rade napisao svoje prve pesme. Uskoro je otišao u manastir Topolu kod Herceg Novog, gde je učio italijanski, matematiku, crkveno pevanje i druge predmete.

S obzirom na to da se vladika birao unutar porodice Petrović, ali je ova titula išla sa strica na nećaka, jer se od vladike tražilo da bude neženja, sledeći vladika posle Petra I trebalo je da bude najstariji sin njegovog brata Mitar Petrović, stariji Radetov brat. Međutim, Mitar je posle nekoliko godina umro, pa je sledeći na redu trebalo da bude Đorđije Savov Petrović, sin drugog brata Petra I, ali je on bio nepismen.

Tako je 20. januara 1827. godine za vladiku proglašen Rade, koji je naknadno učio italijanski, nemački, ruski, engleski i francuski od svog strica, a kasnije i od Sime Milutinovića Sarajlije koji je predavao istoriju, književnost i filozofiju.

Kada je postao vladika, Njegoš je uveo niz promena u svoju državu, kao što su redovni porez, a skoncentrisao se na ujedinjavanje crnogorskih plemena i uspostavljanje centralizovane države.

Njegoš je postavio temelje moderne crnogorske države, ustanovio je izvršnu vlast i senat i organizovao sudove.

Tokom njegove vladavine osnovana je prva štamparija na Cetinju 1834. godine i podignuta je prva škola. Ostao je upamćen i kao pesnik i filozof, a njegovo najpoznatije delo je epska poema „Gorski vijenac“.

Osim ovog dela, napisao je i ep „Luča mikrokozma“, dramu „Lažni car Šćepan Mali“.

Preminuo je na Cetinju 31. oktobra 1851. godine, a sahranjen je u maloj kapeli na Lovćenu.

ROĐEN ALEKSANDAR BORODIN

Imao je zvanje doktora medicine, a usavršavao se u Rusiji i zapadnoj Evropi. Godine 1862. postao je profesor na akademiji u Sankt Peterburgu. Bio je i veoma nadareni hemičar. Neke od hemijskih reakcija dobile su njegovo ime.

Ipak, svetsku slavu Borodin je postigao svojim kompozitorskim radom.

Do danas ostaje zagonetka kako je stizao da se bavi muzikom pored svog obimnog akademskog rada i za muziku govorio da je „razonoda, odmor od ozbiljnijih poslova“.

Njegovo najčuvenije delo je herojska opera „Knez Igor“, iako su poznate i simfonije. Iz pomenute opere, „Polovecke igre“ su postale jedna od najprepoznatljivijih melodija današnjice.

Aleksandar Borodin je umro je od srčanog infarkta 1887.

ROĐEN VLADISLAV RIBNIKAR

Godine 1871. rođen je Vladislav Ribnikar, novinar, pokretač i urednik lista „Politika“.

Proputovao je više evropskih zemalja i pisao o njima. U Moskvi, 1927. godine, stupio u vezu sa članovima KPJ koji su se nalazili u emigraciji. Na Titovu preporuku, 1941. godine, odbio je zahtev okupatorskih vlasti da nastavi izdavanje „Politike“, a njegova kuća na Dedinju postala je sastajalište ilegalaca. Izvesno vreme je tu boravio i Tito, a 4. jula je tu održana istorijska sednica CK KPJ o podizanju ustanka.

Krajem oktobra 1941. godine uhapšen je i odveden u logor na Banjici. Pušten marta 1942. godine, ali je držan u kućnom pritvoru. Sredinom 1943. godine, zajedno sa suprugom Jarom, uspeo da se prebaci na oslobođenu teritoriju.

U NOB-u je bio član Prezidijuma AVNOJ-a, jedan od osnivača i prvi direktor TANJUG-a, potpredsednik NKOJ-a i poverenik za informacije.

ROĐENA KATARINA KARAĐORĐEVIĆ

Katarina Karađorđević, devojačko Batis, princeza je u srpskoj lozi Karađorđevića, rođena u Atini 13. novembra 1943. godine, od oca Roberta i majke Ane Batis.

Supruga je princa Aleksandra sa kojim je u braku od 1985. godine. Bavi se humanitarnim radom.

OSLOBOĐENO SKOPLJE

Godine 1944. partizanske jedinice Narodno oslobodilačke vojske Jugoslavije oslobodile su Skoplje u Drugom svetskom ratu.

NAPOMENA: Ovaj tekst objavljujemo u sklopu medijske saradnje između beogradskog portala BKTVnews i informativnog portala zrenjaninski.com