NA DANAŠNJI DAN ROĐENA FIZIČARKA MARIJA KIRI

Redakcija BKTVNews za vas je izdvojila najzanimljivije činjenice i događaje koji su obeležili današnji dan.

ROĐENA FIZIČARKA MARIJA KIRI

Poljska fizičarka Marija Sklodovska, poznata kao Marija Kiri, dobitnica dve Nobelove nagrade, rođena je na današnji dan, 1867. godine.

Sa suprugom Pjerom Kirijem iz rude urana izdvojila je nove elemente radijum i polonijum. Prva je žena koja je stekla akademsku titulu pariske Akademije medicine i postala šef katedre za fiziku na Sorboni. Bila je osnivač i direktor Instituta za radijum u Parizu.

S Pjerom je 1903. podelila Nobelovu nagradu za fiziku, a 1911. sama je dobila Nobelovu nagradu za hemiju. Kada su dobili Nobelovu nagradu Marija i Pjer su naglo postali slavni. Pjer je postao profesor na Sorboni, a i dobio je dozvolu na otvaranje svoje laboratorije u kojoj je šef ispitivanja bila Marija.

Pjer je 19. aprila 1906. godine poginuo, kada ga je pregazila konjska zaprega. Marija je već 13. maja dobila katedru svoga preminulog muža. Na taj način Marija je postala prva žena profesor na Sorboni. Godine 1911. glasalo se o njenom primanju u Francusku akademiju nauka, ali nije primljena.

Posle Pjerove smrti 1906. otkrila je radioaktivnost torijuma. U čast bračnog para Kiri, jedna merna jedinica u fizici je nazvana „Kiri“.

ROĐEN NOBELOVAC ALBER KAMI

Godine 1913. rođen je francuski pisac Alber Kami. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1957. godine, za koju je tvrdio da je dobio za esej „Razmišljanja o giljotini“. Smatra se da je taj esej jedan od najznačajnijih tekstova u borbi protiv smrtne kazne.

Njegova najpoznatija dela su: romani „Stranac“, „Kuga“, „Pad“, pozorišni komadi „Kaligula“, „Pravednici“, „Opsadno stanje“, „Nesporazum“, eseji „Svadba“, „Mit o Sizifu“, „Pisma nemačkom prijatelju“ i „Pobunjeni čovek“.

Smisao je pronalazio u stvaralaštvu, a prema njegovim rečima, stvarati znači dva puta živeti. Poginuo je 4. januara 1960. godine u saobraćajnoj nesreći.

POČELA OKTOBARSKA REVOLUCIJA

U Petrogradu je pod vođstvom vođe boljševika, Vladimira Iljiča Lenjina počela Oktobarska socijalistička revolucija 1917. godine. Crvena Garda zauzela je sve značajne punktove u gradu, srušena je privremena vlada Aleksandra Kerenskog i formirana prva sovjetska vlada sa Lenjinom na čelu.

Naoružani ustanici krenuli su u akciju još u zoru i zauzeli najvažnije delove Petrograda. Otpora nije bilo, pa je grad već u jutarnjim satima bio u rukama boljševika. Tadašnji premijer privremene vlade Rusije 1917. godine, Aleksandar Kerenski, uzalud je pokušao zaustaviti boljševičke snage, jer su njegove jedinice odbile da izvršavaju naređenja, a krstarica „Aurora“ odbila je da isplovi i usmerila topove prema Zimskom dvorcu.

Odlično pripremljeni ustanak doneo je brzu pobedu, praktično bez jednog pucnja. Događaji koji su prethodili Oktobarskoj revoluciji, poznati kao Februarska revolucija, kad su se nemiri i pretvorili u pobunu protiv carske vlade što je rezultiralo hapšenjem i kasnijim pogubljenjem članova carske vlade. Odluku i plan oružanog sukoba boljševika, i metode osvajanja vlasti doneo je njihov vođa Vladimir Iljič Uljanov Lenjin.

ZA 190 DANA ZAVRŠENA IZGRADNJA PRUGE U PRVOJ AKCIJI SFRJ

Prolazak prvog svečanog voza obeležio je završetak prve savezne radne akcije tadašnje Jugoslavije, na železničkoj pruzi Brčko-Banovići. Te, 1946. godine čak 62.268 omladinaca iz Jugoslavije i oko 1.000 iz inostranstva, izgradilo je za 190 dana, prugu dugu 90 kilometara.

Izgrađena su dva tunela u dužini 667 m i 22 mosta ukupne dužine 455 m. Prvi voz ovom prugom prošao je 7. novembra 1946. godine.

FRENKLIN RUZVELT ČETVRTI PUT IZABRAN ZA PREDSEDNIKA SAD

Predsednik SAD Frenklin Ruzvelt izabran je četvrti put za šefa države, i to 1944. godine. To je bio jedinstven slučaj u američkoj istoriji i suprotno je zakonu SAD, ali je tada tolerisano zbog specifičnih, ratnih, okolnosti.

NAPOMENA: Ovaj tekst objavljujemo u sklopu medijske saradnje između beogradskog portala BKTVnews i informativnog portala zrenjaninski.com