NA DANAŠNJI DAN JE OSLOBOĐEN BEOGRAD

Redakcija BKTVNews za vas je izdvojila najzanimljivije činjenice i događaje koji su obeležili današnji dan.

OSLOBOĐEN BEOGRAD U DRUGOM SVETSKOM RATU

Na današnji dan, 1944. godine jedinice Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije pod komandom generala Peka Dapčevića i Crvene armije pod komandom generala Vladimira Ivanoviča Ždanova, oslobodile su Beograd u Drugom svetskom ratu. Tokom 12 dana teških borbi poginula su 2.953 borca NOVJ i oko 960 crvenoarmejaca. Većina poginulih boraca sahranjena je na Groblju oslobodilaca Beograda. Takođe, poginulo je 16.800 Nemaca, a 8.739 je zarobljeno.

U zoru 20. oktobra preostale nemačke snage iz Beograda užurbano su se povlačile preko Savskog mosta na levu obalu, ometani od sovjetske avijacije i artiljerije. Inžinjerci su izvršili pripreme da po povlačenju svojih jedinica, sruše most.

Međutim, ovaj plan omeo je penzionisani učitelj Miladin Zarić. On je stanovao u blizini mosta, u Karađorđevoj ulici br. 69. Pošto je imao minersko iskustvo iz Balkanskih ratova, izašao na most i presekao provodnike.

Oslobađanjem Beograda presečena je komunikacija Solun-Budimpešta, pa je nemačka grupa armija „E“ morala da se izvlači iz Grčke nepovoljnijim pravcem, što je usporilo njeno povlačenje i povećalo gubitke.

ROĐEN BRANISLAV NUŠIĆ

Komediograf, srpski pisac, član Srpske kraljevske akademije od 1933. godine, Branislav Nušić, rođen je na današnji dan 1864. godine u Beogradu, u kući koja se nalazila u današnjoj Ulici kralja Petra I. Studirao je pravo u Gracu i Beogradu, a kao diplomata radio je u konzulatima Srbije u Solunu, Bitolju, Skoplju i Prištini. Bio je dramaturg i upravnik pozorišta u Beogradu, Novom Sadu, Skoplju i Sarajevu.

Osuđen je na zatvorsku kaznu 1887. godine zbog satirične pesme „Dva raba“. Veliki doprinos je dao i srpskoj fotografiji, a učestvovao je i u prvoj izložbi fotoamatera u Beogradu, davne 1901.

Zabeleženo je da je na dan Nušićeve smrti, 19. januara 1928. godine, zgrada Narodnog pozorišta bila prekrivena crnim platnom.

Nušićevo delo su obeležile komedije na prvom mestu. Neke od njih su: „Ožalošćena porodica“, „Gospođa ministarka“, „Svet“, „Narodni poslanik“, „Sumnjivo lice“, „Dr“, „Put oko sveta“, „Mister dolar“. Pisao je pripovetke i romane: „Hajduci“, „Autobiografija“, „Opštinsko dete“, kao i tragedije i putopise.

PREMINUO GLUMAC MIODRAG PETROVIĆ ČKALJA

U Beogradu je, 2003. godine, preminuo velikan jugoslovenskog glumišta, Miodrag Petrović Čkalja (80). Jedan od najomiljenijih glumaca, dobitnik je Nušićeve nagrade za životno delo, Sterijine nagrade, Sedmojulske nagrade i brojnih drugih nagrada i priznanja.

Najbolje uloge ostvario je u serijama „Servisna stanica“ (1959), „Ljubav na seoski način“ (1970), „Kamiondžije“ (1972), „Vruć vetar“ (1980) i „Kamiondžije 2“ (1983), kao i u filmovima „Orlovi rano lete“ (1966), „Bog je umro uzalud“ (1969), „Paja i Jare“ (1973), „Avanture Borivoja Šurdilovića“ (1980) i „Kamiondžije ponovo voze“ (1984).

Čkalja je rođen na Svetski dan šale, 1. aprila 1924. godine u Kruševcu. Nadimak je dobio još u detinjstvu, a tako ga je nazvao školski drug jer je bio „suvonjav i štrkljast“.

JOVAN APOSTOLOVIĆ, PRVI SRBIN KOJI JE POSTAO DOKTOR MEDICINE

Na današnji dan 1757. godine Jovan Apostolović je postao prvi Srbin doktor medicine. Doktorsku disertaciju pod nazivom „O načinu kako duševni efekti utiču na čovečje telo“, odbranio je na Univerzitetu u Berlinu.

Bio je lekar u Novom Sadu od 1759. i 1762. i veoma je doprineo suzbijanju kuge koja je zahvatila Srem, Beograd, Bačku i Banat.

POSLANICI PRVI PUT UŠLI U NOVU ZGRADU SKUPŠTINE JUGOSLAVIJE

Zgrada Skupštine Jugoslavije u Beogradu primila je prve poslanike, 20. oktobra 1936. godine. Kamen temeljac položio je 1907. kralj Srbije Petar I Karađorđević, a zgradu je projektovao arhitekta Jovan Ilkić.

U temelje zdanja, čija je gradnja trajala skoro tri decenije, ugrađena je povelja sa imenima kralja, mitropolita i glavnog arhitekte. Završni radovi i unutrašnja arhitektura izvedeni su pod nadzorom sina Jovana Ilkića, Pavla.

Skulptura „Igrali se konji vrani“, delo vajara Tome Rosandića, koja daje poseban pečat ovom monumentalnom zdanju, uz stepenišni prilaz postavljena je 1939. godine.

Izgradnja Narodne skupštine Kraljevine Jugoslavije završena je 1936. godine. Iste godine, 19. oktobra, zdanje je otvoreno, a 20. oktobra u njemu je održana i prva sednica novog saziva.

Zbog izuzetne istorijske, arhitektonske i umetničke vrednosti, zgrada današnjeg Doma Narodne skupštine proglašena je 1984. godine za spomenik kulture.

NAPOMENA: Ovaj tekst objavljujemo u sklopu saradnje između portala BKTVnews i informativnog portala zrenjaninski.com